Amsterdamse jongerenwerkers van Streetcornerwork moeten in Woerden de jeugdoverlast terugdringen. ’s Avonds en ’s nachts gaan ze de straat op om in gesprek te gaan met de jeugd. „Ook in Woerden wordt etnisch geprofileerd.’’
Ze dachten in Woerden de nieuwe Holleeders aan te gaan treffen, na het lezen van alle politieberichten en verhalen in de media. Maar de lokale praktijk is anders. Het probleem in Woerden bleek vooral dat jongerenwerkers niet genoeg tijd hadden voor de doelgroep die de veldwerkers van Streetcornerwork nu wél bereiken. Ook de benadering van jongeren door de politie liet volgens betrokkenen nogal eens te wensen over.
Etnisch geprofileerd
Een van de grootste uitdagingen in Woerden blijkt om jongeren te leren hoe ze moeten reageren als ze door een agent staande worden gehouden. Mourad Ezzoubaa van Streetcornerwork laat een A4’tje met tips zien, die hij de jongeren voorlegt. Te lezen staat: ‘Blijf rustig, maak oogcontact en neem een open houding aan.’ „Ook in Woerden wordt etnisch geprofileerd’’, klinkt het stellig. „Daarom gaan we met de politie in gesprek. Laatst zijn we bijvoorbeeld met een ervaren wijkagent uit Amsterdam met wie we samenwerken langs geweest bij de politie in Woerden. We hebben het gehad over hoe ze jongeren het beste kunnen aanspreken. Wat voor de één wel werkt, werkt niet bij een ander.’’
Door het terugschroeven van het jongerenwerk in de periode voor 2016 heeft de gemeente zichzelf in de vingers gesneden, vindt Ezzoubaa. „Een jongerenwerker heeft nauwelijks nog uren, maar echt jongerenwerk heeft tijd nodig.’’ Ezzoubaa is één van de Amsterdamse veldwerkers in Woerden. „Wij noemen onszelf veldwerker of straathoekwerker in plaats van jongerenwerker. Omdat wat wij doen aanvullend is op het jongerenwerk.’’ Samen met Youssef Loukili kwam hij van het Amsterdamse Streetcornerwork naar Woerden nadat de gemeente Woerden aanklopte vanwege overlast in de stad.
Woerdenaar Issam Tahiri heeft zich inmiddels bij hen gevoegd, na ervaring te hebben opgedaan in Amsterdam. Ezzoubaa: „We zochten een lokaal rolmodel in de wijk, iemand die bevriend is met de doelgroepen. Dat is Issam.’’ Veldwerkers zoals Issam werken 80 procent van hun tijd op straat. Ze praten met hangjongeren en zorgen ervoor dat ze constant aanwezig zijn. Ze ondersteunen, begeleiden en verwijzen door. Jongeren kunnen bij hen terecht voor uiteenlopende vragen, van werk of scholing tot huisvesting of justitie. Ezzoubaa: „We zijn een loket op straat. Vaak geven we advies, over een stageplek bijvoorbeeld. Later zegt zo’n jongere dan misschien: ’Ik heb ook schulden.’ Dan zeg ik: ‘Kom morgen even langs’.’’
Daling
Alle veldwerkers hebben zelf een Marokkaanse achtergrond, dat helpt volgens hen. Loukili: „Je hebt daardoor eerder raakvlakken. Maar, het belangrijkste is dat je jezelf bent. Dat je geen rol aanneemt en uitlegt wat je doet.’’
De gemeente Woerden is tevreden over het werk dat de organisatie afgelopen jaar heeft geleverd. „De ervaringen zijn positief. Ze hebben contact met en zicht op een grote groep jongeren in de leeftijd van 18-27 jaar. De hulp van Streetcornerwork is laagdrempelig en ze staan voor alle jongeren klaar’’, zegt een woordvoerder. Er is volgens Woerden een daling van de overlastmeldingen sinds Streetcornerwork is ingezet. „We merken dat het helpt dat de jongeren een contactpunt hebben, waardoor we goed met ze in gesprek zijn. De grootte van het effect is niet exact te meten.’’
Volgens de straathoekwerkers is het grootste probleem dat Woerden een plek ontbeert om activiteiten te organiseren en om elkaar te ontmoeten. Nu zitten ze zelf tijdelijk in een woonhuis midden in het Schilderskwartier. Binnenkort verhuizen ze naar een antikraakpand vlak bij het Minkemacollege, een voormalig conciërgewoning aan de Van der Valk Boumanlaan. Maar daarmee is er in Woerden nog altijd geen geschikte plek om activiteiten te organiseren en waar jongeren elkaar kunnen ontmoeten.
De gemeente kijkt uit naar een geschikt pand, maar volgens Loukili helaas nog zonder resultaat: „Er is weinig aanbod voor jongeren in Woerden. Alles wat we incidenteel organiseren, daar komen ze op af. Ik heb nog nooit zoveel jongens zien zaalvoetballen als hier in Woerden. Ook de iftar, een maaltijd na zonsondergang tijdens de ramadan, zat zo vol.’’
Stappen gezet
De veldwerkers vinden het spijtig dat deze week ook nog eens het theehuis aan de Hazelaarstraat gesloten is. Ezzoubaa: „Het was voor ons een mooie vijver om jongeren te vinden. En voor hen om ons aan te spreken. Als we eenmaal iemand hebben kunnen helpen, dan gaat dat van mond tot mond. Nu gaan we weer op straathoekjes staan. Dan denk ik: het zou mooi zijn als de gemeente met een alternatief kan komen.’’
Ondertussen is Woerden wel blij met de stappen die gezet worden in de stad door Streetcornerwork. Binnenkort zal burgemeester Victor Molkenboer bijvoorbeeld voormalige ‘probleemjongeren’ die tijdens de jaarwisseling samen een buurtwacht vormden persoonlijk bedanken. Op initiatief van Streetcornerwork liepen juist zij ’s avonds en ’s nachts rond om jongeren aan te spreken op hun gedrag en verantwoordelijkheid.
De 21-jarige ‘Moesie’ was één van hen. „De buurtwacht sprak me aan. De autobranden van het jaar daarvoor, daar werden Marokkanen op aangekeken. Daarom wilde ik me inzetten om de wacht te houden, een onvergetelijke ervaring. Met als resultaat 0,0 incidenten, echt top.’’
Moesie kwam via Ferm Werk bij Streetcornerwork. Hij was na een ernstig scooterongeval in een isolement geraakt, vertelt hij. „Ik kwam niet buiten en zag mijn vrienden niet meer. Het gesprek met Streetcornerwork voelde gelijk vertrouwd. Hij zei: ‘Hulpverlening is vrijwillig, maar zo’n traject aangaan is niet vrijblijvend.’’’
Plezier
Moesie ziet zijn vrienden inmiddels weer, zijn plezier is terug. Ook hij vindt het jammer dat er geen plek is waar hij zijn vrienden dagelijks kan ontmoeten. „Gewoon om dagelijks te praten over wat we hebben meegemaakt en er dan samen om lachen.’’
Woerden bevestigt dat de zoektocht naar een plek al langere tijd duurt. Gezocht wordt naar ‘een multifunctionele ontmoetingsruimte’ of ‘buurthuis’. “Maar dat is geen gemakkelijke opgave’’, klinkt het. „Een theehuis zoals aan de Hazelaarstraat is geen goede omgeving voor opgroeiende jongeren. Jongeren verdienen een betere plek.’’
Door Marco Gerling & Marlous van Merkenstein, gepubliceerd in AD/GH op 18 februari 2017.
Mourad Ezzoubaa in Amsterdam, waar hij de ervaring opdeed die hij ook in Woerden
kan toepassen. © Marlies Wessels
Marlous van Merkenstein 